VINPA

Các “ông lớn” kinh doanh xăng dầu liên tục đệ đơn phản ứng Bộ Tài chính về việc bị truy thu gần 500 tỷ đồng tiền thuế tạm nhập tái xuất của năm 2012. Trong khi đó báo cáo kiểm toán chỉ ra là “doanh nghiệp điện, nước, xăng dầu lãi lớn”.

Bộ Tài chính trước “ngã ba đường”

Ngay sau khi Kiểm toán Nhà nước đề nghị Bộ Tài chính thực hiện quyết định truy thu thuế bổ sung theo kết quả kiểm toán đối với mặt hàng xăng dầu tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập năm 2012 của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối bao gồm: Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil), Công ty Xăng dầu Quân đội, Công ty Nam Việt… với tổng cộng số tiền truy thu gần 500 tỷ đồng cho ngân sách, thì lập tức các doanh nghiệp xăng dầu đã dấy lên một “làn sóng” phản đối.

Petrolimex và nhiều doanh nghiệp đang phản ứng việc bị truy thu thuế.

Đa số ý kiến của doanh nghiệp cho rằng: Do không lường trước được các chi phí kinh doanh phát sinh nên làm tình hình tài chính của doanh nghiệp đã xấu còn xấu hơn. Doanh nghiệp lại đang thiếu vốn kinh doanh do ngành xăng dầu chưa hoàn toàn theo cơ chế thị trường... Các doanh nghiệp biện minh: Kinh doanh xăng dầu nội địa đang phải chịu lỗ lớn do thường xuyên phải thực hiện nhiệm vụ chính trị, do vậy bị truy thu thêm thuế là điều không thể đối với “sức khỏe” doanh nghiệp. Bản thân các doanh nghiệp không hề có lỗi. Lỗi thuộc về cơ quan quản lý là Bộ Tài chính không linh động trong mở tờ khai thuế. Đầu tiên là Công ty Nam Việt, sau đó đến Petec, rồi “ông lớn” Petrolimex không đồng ý với cách hành xử truy thu thuế của Bộ Tài chính.

Ông Trần Ngọc Năm - Phó Tổng Giám đốc Petrolimex nói: “Tập đoàn bị truy thu 170 tỷ đồng tiền thuế. Và không biết nên đưa khoản tiền cũ của năm 2012 vào danh mục tài chính nào của năm 2013”.

Đại diện một doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối phía Nam nói: Dù không nằm trong số 6 doanh nghiệp bị truy thu thuế nhưng họ cũng rất bất bình với cách tính thuế truy thu của Bộ Tài chính. “Chưa bàn đến tờ khai chuyện thuế tạm nhập tái xuất, chỉ nói đến tờ khai mở thuế xuất nhập khẩu cũng đã đến khổ. Văn bản thay đổi thuế suất nhập khẩu điều chỉnh giảm từ 19% về 18% đối với mặt hàng xăng có hiệu lực từ 8.5 vừa qua. Tức là ngày 8.5 hàng cập cảng, hải quan phải mở tờ khai mới. Nhưng phải chờ đến 2 ngày sau, thậm chí cả tuần sau tờ khai thuế mới được điều chỉnh.

Doanh nghiệp “cậy thế”

Về phía Bộ Tài chính, cơ quan này cũng cho rằng sẽ “quyết thu toàn vẹn số tiền 469,6 tỷ đồng” này. Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh nói với phóng viên NTNN: Doanh nghiệp không nên phản ứng quá tiêu cực. Theo thông lệ, mặt hàng nào chưa thu thuế thì giờ bị truy thu là điều bình thường. Quan điểm riêng của ông Doanh cũng cho rằng: “Không nên quá ưu ái đối với các doanh nghiệp, để tạo ra những tiền lệ xấu”. Cũng theo ông Doanh, xung quanh vấn đề này cần lật ngược lại vấn đề, các doanh nghiệp xăng dầu luôn ỷ thế độc quyền, khi làm ăn có lãi thì hưởng thụ, song hễ khó khăn là kêu than.

Một chuyên gia đề nghị giấu tên cũng cho biết, ngân sách đang hụt thu. Bộ Tài chính là cơ quan về thu chi ngân sách nên không được nương nhẹ với doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vốn có nhiều ưu ái. Trong lĩnh vực xăng dầu, doanh nghiệp luôn được hậu thuẫn mỗi lần điều chỉnh giá. Lần này, Bộ Tài chính chùn bước trước doanh nghiệp, tức là tạo cớ để doanh nghiệp lấn sân, xói mòn thêm niềm tin người tiêu dùng.

Quan điểm của Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam:

Trong Công văn số 13656/BTC-TCHQ ngày 14 tháng 10 năm 2013 của Bộ Tài chính đã gửi cho Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cũng giải thích việc truy thu thuế nhập khẩu đối với xăng dầu tạm nhập tái xuất nhưng không tái xuất hết chuyển sang tiêu thụ nội địa là theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước trong Báo cáo số 240/KTNN-TH ngày 13 tháng 08 năm 2013.
Về mặt thời điểm mà nói, Tổng cục hải quan và các Cục Hải quan đã gửi công văn việc truy thu thuế cho các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu ngay sau khi nhận được Công văn 17060/BTC-VP ngày 7 tháng 12 năm 2012 của Bộ Tài chính, còn Báo cáo số 240/KTNN-TH của Kiếm toán Nhà nước là vào ngày 13 tháng 08 năm 2013 tức là đúng 8 tháng 6 ngày sau khi Công văn 17060 của Bộ tài chính chỉ đạo gián tiếp việc truy thu thuế nhập khẩu đối với xăng dầu tạm nhập tái xuất nhưng không tái xuất chuyển sang tiêu thụ nội địa. Điều đó cho thấy quyết định truy thu thuế được giải thích bằng việc thực hiện theo sự chỉ đạo của Kiểm Toán Nhà nước là không có sức thuyết phục (xin tham khảo bài viết “Cái gọi là căn cứ pháp lý” trên Trang thông tin điện tử của Hiệp hội xăng dầu Việt nam ).

Về quan điểm của Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, Hiệp hội có ý kiến như sau:

Thứ nhất, Hiệp hội và các doanh nghiệp đầu mối hoàn toàn đồng ý với Ông rằng nếu doanh nghiệp chưa thực hiện nghĩa vụ nộp thuế cho ngân sách Nhà nước thì không những các doanh nghiệp này phải truy nộp thuế nhập khẩu mà còn chịu những chế tài khác theo luật định hiện hành. Nhưng vấn đề ở đây là ở chỗ nếu quyết định truy thu thuế này trái với luật định hiện hành thì theo Ông các doanh nghiệp đầu mối có bị truy thu thuế hay không? Để hiểu rõ vấn đề đang được xã hội quan tâm, xin Ông nên bỏ chút thời gian để nghiên cứu kỹ lại những văn bản có liên quan dưới đây:

1- Luật Hải quan do Quốc hội thông qua ngày 29 tháng 06 năm 2001, và những văn bản dưới luật là:
1.1. Nghị định 154/2005/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 15 tháng 12 năm 2005 quy định chi tiết một số điều của Luật Hải quan về thủ tục hải quan, kiểm tra, giảm sát hải quan.
1.2. Thông tư 194/2010/BTC-TT hướng dẫn về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan; thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu do Bộ Tài chính ban hành ngày 06 tháng 12 năm 2010.

2- Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu do Quốc hội thông qua ngày 14 tháng 06 năm 2001, và văn bản dưới luật là:
2.1. Nghị định 87/2010/NĐ-CP qui định chi tiết thi hành một số điều của Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

và các công văn cơ liên quan sau:

1- Công văn cố 17060/BTC-VP của Bộ Tài chính ngày 07 tháng 12 năm 2012.
2- Công văn số 170/KTrVB của Cục Kiểm tra VBQPPL- Bộ Tư pháp gửi Bộ Tài chính ngày 16 tháng 07 năm 2013.

Sau khi nghiên cứu kỹ các văn bản nói trên, nếu thấy cần thiết, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam luôn sẵn sàng tiếp kiến Ông để bàn bạc những vấn đề có liên quan.

Thứ hai, cho đến nay, chúng tôi được biết, các cơ quan chức năng chưa hề có bất kỳ một” ưu ái” nào đối với doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Với tư cách là một nhà kinh tế được nhiều cơ quan thông tấn trích dẫn trên các phương tiện thông tin đại chúng, nếu Ông chứng minh được các doanh nghiệp này nhận được cái mà Ông gọi là “ưu ái” đó thì đây là một phát hiện rất bổ ích đối với công tác quản lý Nhà nước. Theo hiểu biết của chúng tôi, các loại hình doanh nghiệp của Việt Nam đều phải hoạt động theo Luật doanh nghiệp và các luật định khác có liên quan vì thế nếu ý kiến của Quí Ông chỉ xuất phát từ cảm giác thì thật đáng tiếc.